Uzmanlar uyarıyor: “Basit bir alışkanlık değil, gelişimi tehdit ediyor”

Çocukların burun yerine ağızdan nefes alması genellikle fark edilmeyen ancak ciddi sonuçlar doğurabilen bir durum. Ağız solunumu yalnızca çene ve diş yapısını bozmakla kalmıyor; uyku kalitesini düşürerek öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği ve büyüme problemleri gibi birçok soruna yol açabiliyor. Uzmanlar, bu alışkanlığın erken fark edilip tedavi edilmesinin büyük önem taşıdığını vurguluyor.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vefik Arıca, ağız solunumunun çocuk gelişimi üzerindeki etkilerine ilişkin önemli uyarılarda bulundu.

Çene ve Yüz Gelişimi Bozuluyor

Prof. Dr. Arıca, ağızdan nefes almanın çocuklarda yüz ve çene gelişimini olumsuz etkilediğini belirterek şu bilgileri paylaştı:

“Ağızdan nefes alan çocukların çenesi daralıyor, dişlerde yamukluk ve çarpıklıklar artıyor. Bu çocuklar ilerleyen yaşlarda ortodontik tedaviye daha fazla ihtiyaç duyuyor.”

Ağız kuruluğu, yaralar, kötü ağız kokusu ve diş çürüklerinin de sık görüldüğünü söyleyen Arıca, bu durumun ağız florasında bozulmalara yol açtığını ifade etti.

Enfeksiyon Riski Artıyor

Burun, havadaki mikropları ve tozları süzerek vücudu koruyan doğal bir filtre görevi görüyor. Ancak ağızdan nefes alındığında bu koruma ortadan kalkıyor. Prof. Dr. Arıca, Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre ağızdan nefes alan çocukların yılda %30’a kadar daha fazla solunum yolu enfeksiyonu geçirdiğini belirterek, “Alerji, geniz eti ve bademcik büyümesi bu durumun en sık nedenleri arasında yer alıyor” dedi.

Büyüme Hormonu Azalıyor

Ağız solunumu, uyku kalitesini bozarak büyüme hormonunun salgılanmasını da azaltabiliyor.

“Uyku apnesi olan çocuklarda büyüme hormonu düzeylerinin sağlıklı akranlarına göre yüzde 20 daha düşük olduğu tespit edilmiştir” diyen Prof. Dr. Arıca, bu durumun boy uzamasında yavaşlama ve ergenlikte gecikme gibi sonuçlar doğurabileceğini belirtti.

Dikkat Eksikliği ve Öğrenme Güçlüğü Görülüyor

Ağızdan nefes alan çocuklarda uyku bölünmeleri sık yaşandığı için beyin yeterince dinlenemiyor.

“Bu çocuklar uykuda sık sık uyanıyor, horluyor ve derin uyuyamıyor. Uykusunu tam alamayan çocuklarda dikkat eksikliği ve öğrenme güçlüğü sık görülüyor” diyen Arıca, Türkiye’de yapılan araştırmalarda bu çocukların okul başarısında belirgin düşüşler saptandığını söyledi.

Ayrıca, gece boyunca kan oksijen düzeyinin düşmesi (hipoksemi) nedeniyle öğrenme ve hafıza merkezlerinin olumsuz etkilendiğini vurgulayan Arıca, “Bu çocuklarda IQ skorlarının ortalama 5-10 puan daha düşük olduğu gözlemlenmiştir” dedi.

Erken Müdahale Şart

Ailelerin, çocuklarının horlama, uykuda ağız açık kalma veya gündüz yorgunluk gibi belirtilerini ciddiye alması gerektiğini belirten Arıca, şu uyarıyı yaptı:

“Sorun erken fark edilmezse, ergenlikte etkileri daha da belirginleşiyor. Çene yapısı bozuklukları kalıcı hale geliyor, yüz estetiği bozuluyor. Hatta obezite ve dikkat bozukluğu gibi ikincil sorunlar bile gelişebiliyor.”

Uzmanlar, ağız solunumunun sadece bir alışkanlık değil, tedavi edilmesi gereken bir sağlık problemi olduğunun altını çiziyor. Ailelere görevi ise çocuklarının nefes alışkanlıklarını yakından takip etmek ve gerekirse uzman desteği almak.