Kilo problemi her zaman fazla yemekten kaynaklanmayabilir. Özellikle inatçı kilo alımlarının arkasında bazı sağlık sorunları olabilir ve bu durum yalnızca hastalıkların tedavisiyle düzeltilebilir. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, kilo artışına yol açabilen başlıca sağlık sorunlarını şöyle açıkladı:
1. Tiroid Bezi Hastalıkları
Tiroid hormonlarının yetersiz çalışmasıyla ortaya çıkan hipotiroidi, metabolizmayı yavaşlatarak kilo alımına neden olur. Bu durum, ilerleyen süreçte glikoz toleransının bozulmasına, şeker ve kalp-damar hastalıklarına yol açabilir.
2. Hormon Bozuklukları
Leptin hormonu, iştahı kontrol eden bir hormondur. Uykusuzluk, stres ve aşırı kilo kaybettiren diyetler leptin seviyesini düşürür. Leptin eksikliği iştahı artırır ve kilo alımına neden olur. Ayrıca rafine karbonhidratlar, trans ve doymuş yağlar leptin direncine yol açarak obeziteyi tetikler.
3. Polikistik Over Sendromu (PCOS)
Üreme çağındaki kadınlarda görülen PCOS, hipofiz, yumurtalık ve böbreküstü bezleri arasındaki iletişim bozukluğundan kaynaklanır. Adet düzensizliği, tüylenme ve kilo artışıyla kendini gösterir.
4. Böbreküstü Bezi Hastalıkları (Cushing Sendromu)
Kortizol hormonunun aşırı salgılanması Cushing Sendromu’na yol açar ve özellikle karın, göğüs ve koltuk altı bölgelerinde kilo birikimine sebep olur. Kilo artışı, tansiyon yükselmesi ve yüzde yağ dokusu artışıyla kendini gösterebilir.
5. Çevresel Faktörler
Bazı ilaçlar, kortizon kullanımı, psikiyatrik ilaçlar, yanlış beslenme ve hareketsiz yaşam da kilo verememenin nedenleri arasında yer alır.
6. Uyku Apnesi
Uykuda solunumun kısa süreli durması olarak tanımlanan uyku apnesi, büyüme ve yağ yakıcı hormonların salgısını etkiler. Hormon dengesizlikleri nedeniyle kilo alımı ve obezite gelişebilir.
7. Endokrin ve Pankreas Hastalıkları
İnsülin direnci, reaktif hipoglisemi ve Tip 2 diyabet, kilo artışına yol açabilir. İnsülin direnci, kandaki şekeri hücreye taşımada sorun yaratır ve kan şekeri düştükçe kişi sık yemek yeme eğilimi gösterir. Bu da şişmanlığa neden olur.
Gizli Şeker ve Reaktif Hipoglisemi
Reaktif hipoglisemi, yemek sonrası ani kan şekeri düşüşleridir ve özellikle glisemik indeksi yüksek besinlerin tüketilmesiyle kilo alımını tetikler. Şeker hastalarının büyük çoğunluğu da obeziteyle mücadele etmektedir.
Uzmanlar, tüm çabalara rağmen kilo veremeyen kişilerin mutlaka bu sağlık sorunları açısından değerlendirilmesini öneriyor.
